اطلاعات عمومی راجع به وکالت و وکیل

3.6/5 - (5 امتیاز)
۳.۶/۵ - (۵ امتیاز)

  اطلاعات عمومی راجع به وکالت و وکیل  

امروزه از عنوان (وکیل) دو برداشت می شود :

 الف) وکیل کاری 

(وکیل کاری) فرد عادی است که به نیابت از شخص دیگر عملی را انجام می دهد. این عمل ممکن است یک کار فیزیکی باشد مانند وکالت در مذاکره با کسی، حضور در جائی و یا یک عمل حقوقی باشد مثل خرید و فروش و معامله از جانب موکل، رجوع به ادارات دولتی جهت انجام امور اداری موکل.

این نوع وکیل هر فرد معمولی می تواند باشد و شرایط خاصی در فرد نیاز نیست. برداشت سنتی و شرعی از وکیل، همین وکیل کاری و معمولی و نماینده و نایب است. قوانین حاکم بر این نوع وکالت همان قوانین شرعی و سنتی است که در قانون مدنی ذکر شده است مانند امانت داری و انجام وکالت در حدود اختیار و ارائه حساب به موکل.

 ب) وکیل دادگستری 

(وکیل دادگستری) نوع خاصی از وکیل است که تحت قوانین و شرایط ویژه وکالت می کند و موضوع وکالت در این حالت، وکالت در دادگاه ها و دفاع از حقوق افراد در دعاوی قضایی و مشاوره حقوقی است. این نوع وکیل در واقع متصدی شغلی به نام (وکالت دادگستری) می باشد.

از آنجا که با پیشرفته شدن و پیچیده شدن جوامع و ایجاد محاکم و دادگستری ها در تمام کشورها، انواع و اقسام قوانین حقوقی و هزاران و بلکه صدها هزار قانون و بخش نامه و آیین نامه ها در انواع حوزه های اجتماعی متناسب با نیازهای زندگی مدرن ظهور و بروز پیدا کرد، لذا ضرورت داشت که مردم عادی در دعاوی خود از وکیل دادگستری به عنوان مدافع حقوق خود استفاده کنند و لذا علاوه بر شرایط عمومی که یک وکیل عادی و سنتی لازم دارد، شرایط اختصاصی و قوانین مخصوص این نوع وکیل نیز تصویب گردیده و دارای یک نهاد ویژه به نام کانون وکلای دادگستری است.

برخی از موضوعات و مباحثی که در خصوص (وکیل دادگستری) قابل طرح است به شرح ذیل می باشد:

۱) قوانین و شرایط اختصاصی ناظر بر وکیل دادگستری

(وکیل دادگستری) به اقتضای اهمیت کاری که به وکالت از مردم انجام می دهد، تحت قوانین و شرایط خاصی علاوه بر قوانین عمومی و شرایط کلی است. اهم این قوانین عبارتند از :

– قانون وکالت

– قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت دادگستری

۲) مسئولیت وکیل دادگستری

مسئولیت مدنی؛

مسئولیت مدنی مسئولیتی است که از بی احتیاطی و تقصیر ناشی می شود و ضرر به بار می آورد. وکلای دادگستری از آنجا که امر مهم دفاع از حقوق مردم را با وجود پیچیدگی بسیار انبوه قوانین و قواعد حقوقی به عهده دارند در معرض تقصیر هستند و ممکن است موجب ضررهای جبران ناپذیر برای موکل خود شوند. به طور مثال به علت عدم اشراف کامل وکیل به قوانین و قواعد حقوقی، نه تنها آن وکیل از حقوق موکلش دفاع ننموده بلکه باعث گردیده که حق موکلش به کلی زایل شود و حتی زندگی موکلش در معرض نابودی افتد. در این حالت تقصیر وکیل توسط دادسرای کانون وکلای دادگستری احراز می شود و سپس موکل برای جبران خسارت به دادگاه حقوقی رجوع می کند.

مسئولیت انتظامی؛

مسئولیت انتظامی همان تخلفات و تقصیرات شغلی وکیل است مثل دفاع نامناسب و غیبت در دادگاه و عدم ثبت اعتراض به رای دادگاه در مهلت قانونی. تخلفات انتظامی وکیل گاهی خسارت به بار می آورد و موجب مسئولیت مدنی نیز می شود ولی گاهی هم ضرر ایجاد نمی کند و فقط مسئولیت انتظامی برای وکیل متخلف دارد مثل عدم رعایت نزاکت و پوشش مناسب در دادگاه و یا عدم قید شماره پروانه در کارت ویزیت وکیل.

مسئولیت کیفری؛

مسئولیت کیفری به معنی ارتکاب جرم می باشد و از این حیث فرقی بین وکیل دادگستری و سایر افراد نیست. لکن برخی از جرائم خاص وکلای دادگستری است مثل افشای اسرار موکل، خیانت به موکل، وکالت بعد از معلق شدن وکیل (تظاهر به وکالت)، کتمان دریافت حق الوکاله بیشتر از تعرفه و درج مبلغ کمتر در وکالتنامه برای فرار از مالیات. 

۳) مشخصات وکیل دادگستری

مشخصات و ویژگی های (وکیل دادگستری) خوب و شایسته برای وکالت دادن به شرح ذیل است :

سواد و بینش و شم حقوقی – تسلط به قوانین عام و قوانین خاص و قوانین جدید – تجربه کاری حداقل ۳ سال – انصاف در دریافت هزینه وکالت و حق الوکاله – صلابت در دفاع – امانت داری – داشتن روابط اجتماعی قوی – پیگیری پرونده – جوان پخته و یا میان سال دارای نیروی پیگیری – صبر و حوصله جهت پیدا کردن راهکارهای پرونده – داشتن روحیه حق طلبی و عدل و داد و عدالت خواهی – درستی و راستی با موکل – داشتن شخصیت کارآگاهی. 

۴) درآمد و حق الوکاله و تعرفه وکیل دادگستری

درآمد وکلای دادگستری عموماً خوب است و جز شغل های پر شان و پر درآمد در جوامع محسوب می شود. البته وکلایی که تخصصی کار می کنند و کیفیت کار آن ها خوب است درآمد زیادی دارند. با وجود این وکلای کم درآمد هم وجود دارند. وکالت شغلی است که استعداد و قابلیت درآمد زائی بالایی دارد در حالی که اکثر شغل ها هر چقدر هم که طرف زرنگ باشد قابلیت بیشتر از یک حد مشخصی را برای درآمد زائی ندارد.

(وکیل دادگستری) بر خلاف پزشک می تواند بیشتر از تعرفه های قانونی حق الوکاله دریافت کند و از این حیث محدودیت قانونی ندارد. البته باید مالیات حق الوکاله بیشتر از تعرفه را بپردازد. تعرفه حق الوکاله در آیین نامه حق الوکاله مشخص شده است.

۵) انواع وکیل دادگستری

به لحاظ سازمانی در حال حاضر وکلای دادگستری یا عضو کانون وکلای دادگستری هستند و یا عضو مرکز وکلاء و مشاوران قوه قضاییه. این دو نهاد تفاوت های بسیار دارند لکن به لحاظ سابقه تاسیس و اعتبار کاری و استقلال کاری، کانون وکلای دادگستری پیشتاز است. 

۶) نهادهای سازمانی مربوط به وکیل دادگستری

کانون وکلای دادگستری و نیز مرکز وکلاء و مشاورین قوه قضاییه دو نهادی هستند که وظیفه حمایتی و صنفی و صدور پروانه و نظارت و مجازات انتظامی وکلای دادگستری را به عهده دارند. بنابراین (وکیل دادگستری) لزوماً باید مشمول یکی از این دو نهاد قرار گیرد. 

۷) محدوده قانونی فعالیت وکیل دادگستری

حوزه فعالیت (وکیل پایه یک دادگستری) در ایران، طرح دعوا و دفاع از دعاوی در کلیه دادگاه ها است و هر نوع دعوایی اعم از حقوقی و کیفری را در تمام دادگاه ها شامل می شود و محدودیت قانونی بر خلاف برخی کشورها ندارد. البته وکلای دادگستری باید تمرکز وکالتی خود را محدود به محل مذکور در پروانه وکالت خود نمایند. به طور مثال وکیل دادگستری تهران نمی تواند کلاً در شیراز وکالت نماید.

۸) زمینه های کاری وکیل دادگستری

(وکیل دادگستری) به طور کلی در موضوعات حقوقی ذیل می تواند فعالیت نماید :

دعاوی – تنظیم قراردادها – مشاوره حقوقی – داوری

۹) استقلال وکیل دادگستری

طبع وکالت اقتضا می کند که (وکیل دادگستری) مستقل باشد و بتواند بدون واهمه و ترس از بیکار شدن و ابطال پروانه در هر پرونده ای خصوصاً پرونده های سیاسی و جنائی وکالت کند و از حق موکلش دفاع کند. در اکثر کشورها این حق برای کانون های وکلاء به رسمیت شناخته شده است و در کشور ایران هم کانون وکلای دادگستری تا حدودی دارای استقلال از دولت و حاکمیت می باشد.

۱۰) مصونیت وکیل دادگستری

در ایران (وکیل دادگستری) مصونیت قضایی ندارد لکن به موجب تبصره ۳ ذیل ماده واحده انتخاب وکیل توسط اصحاب دعوا مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام، وکیل دادگستری در موضع دفاع از احترام و تامینات شاغلین شغل قضا برخوردار است. یکی از تامینات شاغلین شغل قضاوت این است که تعقیب کیفری قضات منوط به تعلیق آن ها از شغل قضا است. بنابراین می توان گفت که تعقیب کیفری وکیل دادگستری به اتهام جرمی که در موضع دفاع مرتکب شده است، مستلزم تعلیق وکیل توسط کانون وکلای دادگستری است و ابتدائاً نمی توان وکیل را جلب و دستگیر نمود.


خسرو صالحی (وکیل پایه یک دادگستری تهران و وکیل امور قراردادها)

khosro_salehi@yahoo.com

۸۸۹۷۹۵۷۱ – ۰۲۱

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

17 دیدگاه در “اطلاعات عمومی راجع به وکالت و وکیل
  • ۱۴۰۲-۰۸-۰۵ at ۱۱:۴۱ قبل از ظهر
    Permalink

    درود بر جناب صالحی گرامی

    از محتوا و مطالب سلیس و کاربردی که در وبگاه خود قرار می دهید ، بسیار سپاسگزارم .

    Reply
    • ۱۴۰۲-۰۸-۰۶ at ۶:۳۴ بعد از ظهر
      Permalink

      با سلام و تشکر

      Reply
  • ۱۴۰۱-۱۰-۱۶ at ۱۰:۲۱ بعد از ظهر
    Permalink

    سلام بنظرتون کتابی هست که در افراد غیر وکیل باشه منظورم خیلی تخصصی نباشه و بشه با خوندنش یه ذره اطلاعات دست اول از وکالت و حقوق به دست آورد؟ مثلا فرضا در مورد نحوه تقسیم مال بین ورثه موردی پیش بیاد و آدم یه کمی بدونه چی به چیه وموارد دیگر….اگر واقعا کتابی هست در این مورد مفید میتونه باشه معرفی کنید خیلی علاقه دارم بخونم…ممنون از شما و این وبسایت خوبتون.

    Reply
    • ۱۴۰۱-۱۰-۱۸ at ۱:۵۷ بعد از ظهر
      Permalink

      با سلام؛
      کتاب عمومی مسائل حقوقی برای مردم ندیدم. به نظرم موضوعات مورد علاقه تون رو در گوگل سرچ کنید، مقالات سطح متوسط وجود دارد چون در حال حاضر وکلا برای جذب موکل و مشتری، مقالات و مفاهیم حقوقی را در سایتهاشون ساده می نویسند تا عموم مردم بخوانند.

      Reply
  • ۱۴۰۰-۰۹-۲۰ at ۹:۱۰ قبل از ظهر
    Permalink

    ممنون

    Reply
  • ۱۴۰۰-۰۹-۱۳ at ۱۱:۳۷ قبل از ظهر
    Permalink

    آیا وکیل می تواند بجای من در دادگاه شرکت کند؟

    Reply
    • ۱۴۰۰-۰۹-۱۳ at ۳:۴۸ بعد از ظهر
      Permalink

      سلام؛ کار وکیل همین است. مگر در موارد خاص مثل قسم و یا مواجه حضوری.

      Reply
  • ۱۴۰۰-۰۹-۰۹ at ۱۰:۴۰ قبل از ظهر
    Permalink

    خیلی مفید و عالی بود ممنون

    Reply
    • ۱۴۰۰-۰۹-۱۳ at ۳:۴۷ بعد از ظهر
      Permalink

      تشکر

      Reply
  • ۱۳۹۵-۱۰-۱۷ at ۵:۴۵ بعد از ظهر
    Permalink

    خیلی اطلاعات کلی و خوبی بود ممنون

    Reply
    • ۱۳۹۵-۱۰-۱۸ at ۸:۴۲ بعد از ظهر
      Permalink

      با سلام؛
      خواهش میکنم. تشکر

      Reply
      • ۱۳۹۶-۰۸-۲۹ at ۴:۰۴ بعد از ظهر
        Permalink

        سلام خیلی مطالب مفیدیدرباره ی وکالتبود من ۱۴ سالمه و امروز برای مطالعه درابطهببا وکالتاامدم اینترنت تا بتونم بهتر تصمیمببگیرمراجب آیندم دستتون درد نکنه باتشکر

        Reply
        • ۱۳۹۶-۰۹-۰۲ at ۱۱:۵۷ قبل از ظهر
          Permalink

          سلام
          خواهش میکنم. ان شاء اله موفق باشید. خوبه که از الان به فکر آینده هستید.

          Reply
  • ۱۳۹۵-۰۵-۰۷ at ۸:۲۹ قبل از ظهر
    Permalink

    با سلام
    من با توجه به حوزه کاریم مطالب مربوط به وکلا رو مطالعه میکنم، مطالب خوبی بود و اطلاعات خوبی از توضیحات شما کسب کردم بابت این از شما سپاسگزارم
    اما یه کار دیگه داشتم نمیدونم درست یا غلط که در اینجا مطرح میکنم
    میخاستم نرم افزاری به شما معرفی کنم که میتونه کمک زیادی به وکلا بکند
    این نرم افزار که به نام آرشیو الکترونیک اسناد و مدارک است
    سه کارکرد اساسی دارد ۱-امنیت اطلاعات ۲- دسترسی سریع و از راه دور ۳- کاهش هزینه
    شما میتوانید کلیه اسناد و مدارکی که در مجموعه کاری خودتون دارید وحتی مدارکی که ممکنه در جای دیگری یا در خانه همه این هارو وارد این نرم افزار کنید و دسته بندی و طبقه بندی کنید و در هر زمان و مکان که قرار دارید به هر نوع سند یا مدرک که نیاز دارید دسترسی داشته باشید و علاوه بر آن هر نوع فایل کامپیوتری آفیس(ورد و اکسل و …..) وعکس و…. وارد این نرم افزار کنید تا بتوانید با یکپارچه شدن تمام اطلاعات در هرزمان و از هر نقطه دنیا که هستید با هرنوع وسیله ارتباطی(لپ تاپ، تبلت و موبایل) دسترسی داشته باشید.
    و اگر تمایل داشته باشید حضوری خدمت برسم برای تو ضیحات کامل تر و نشان دادن برنامه و سعادتی باشد زیارت جنابعالی در خدمت شما هستم.
    با تشکر قوام

    Reply
    • ۱۳۹۵-۰۵-۰۷ at ۱۰:۰۶ قبل از ظهر
      Permalink

      با سلام
      ضمن تشکر از شما
      نرم افزار خوبی باید باشه با توضیحاتی که دادید و اگر کاری از دست من برمیاد در خدمتیم.

      Reply
  • ۱۳۹۴-۱۰-۰۹ at ۹:۵۵ بعد از ظهر
    Permalink

    بنام خدا کسیکه ناظر اعمال همه ماست…دستتان درد نکند استفاده کردم ولی بعضی از وکلا تا قرداد میبندن ومبلغی دریافت میکنند کمی بیخیال میشوند تا موقعیکه هنوز قرداد نهایی نشد قولها و وعده های دلگرمکننده میدهند …. برای اینجانب پیشآمد که وکیل محترمه دستش درد نکندبرایم حکم پیروزی بارمغان آورد بعد از گرفتن کامل مبلغ قرداد از محکوم له دیگر شما که موکلش بودید فراموش میشوید سوءتفاهم نشود درصد بالایی از وکلا بخاطر گرانی -رکود اقتصادی -کمی تا نسبتی زیاد احوالاتشان تغییر اساسی نمود علیهذا بهتر آنست قبل یا بعد از وصول چک محکومون له موکل را در جریان قرار بدهد که آیا شما هم بحق خود تمام وکمال رسیدید یانه ؟؟!!چون میخواهم پرونده را ببندم .در صورتیکه موکل (من)کارم بطور کامل با طرفم بپایان نرسیده ونتیجه قطعی نگرفتم ….پرونده یکطرفه بسته شود چون ایشان وکیل است .ولی خیلی دور از انصاف است که دیگر جواب موبایل شمارا ندهد.مرا بیسیار ببخشید خواستم درد دلی کرده باشم. اهل شکایت به کانون واینحرفا هم نیستم .یا علی مدد.

    Reply
    • ۱۳۹۴-۱۰-۱۰ at ۶:۰۸ بعد از ظهر
      Permalink

      با سلام؛
      بله متاسفانه این موارد هم بعضا هست.

      Reply